Tạo dựng kĩ năng đọc và viết với âm nhạc

Là giáo viên dạy ở một trường tiểu học trong thành phố đã 34 năm, tôi thực hiện và kiểm tra chương trình học ban đầu của mình ở các phương diện: trí tuệ cảm xúc, giáo dục nhân cách, xác định giá trị, viết, đọc, tư duy, sáng tạo, thơ và từ vựng. Hãy gọi tôi là nhà giáo dục, nhà phát triển, nhà nghiên cứu và nhà thực nghiệm trong lớp.

Dự án viết nhạc

Viết nhạc là một hoạt động tôi đã phát triển, trong đó giới thiệu cho trẻ em những trải nghiệm bên trong: chúng lắng nghe và thư giãn với âm nhạc trong 10 phút và chiêm nghiệm bất cứ điều gì xảy ra bên trong thế giới tâm hồn trong khoảng thời gian đó. Họ bắt đầu hình dung bức tranh tư duy, cảm xúc, gợi suy nghĩ và học cách viết chúng ra. Học sinh suy ngẫm, viết và thảo luận về những kinh nghiệm đó với bạn cùng lớp, tạo ra sự cởi mở, trung thực và nhạy cảm với bản thân, với người khác và với thế giới xung quanh.

Với tôi, điều quan trọng là trẻ cần phải học về thế giới của chúng và cách chúng tác động đến cuộc sống hàng ngày, từ đó học về thế giới trong các nghiên cứu xã hội. Dự án không phải là nỗ lực chắp vá như nhiều chương trình ngăn ngừa khủng hoảng ngắn hạn được dùng trong trường học nhằm lấp các lỗ hổng do những vấn đề xã hội (ma túy, bạo lực và bắt nạt) gây ra. Viết nhạc có thể được sử dụng như một kế hoạch kéo dài trong nhiều năm từ lớp 2 đến lớp 5 và tiếp tục qua các lớp THCS, THPT. Quá trình này cho phép thanh thiếu niên khám phá khả năng giao tiếp và kiến thức của chính mình và giữa các cá nhân, bao gồm xung đột, cảm xúc tiêu cực, giải quyết vấn đề và ra quyết định, thông qua các dạng thức hình thành từ cái nhìn bên trong, giọng nói và màn hình TV tưởng tượng trong tâm trí.
Phương pháp tiếp cận lấy học sinh làm trung tâm, với phương châm “Hãy nhập cuộc và thấu hiểu”, dạy những cái mà tôi gọi là kỹ năng cơ bản cần thiết cho học tập và sinh hoạt. Xem các bài viết trước đây về viết nhạc của tôi để biết thêm về những kỹ năng này.

Từ viết nhạc đến đọc-và-tưởng tượng: Sự liên kết

Các dạng thức và kỹ năng học được trong khi viết nhạc đã thúc đẩy quá trình tiếp nhận đa giác quan, điều này có thể áp dụng vào việc đọc. Đó là một trong những lợi ích tuyệt vời của viết nhạc: trẻ sử dụng các quy trình hình dung-phản hồi-suy ngẫm và các kỹ năng học tập nhằm tạo ra những hình ảnh tuyệt vời trong khi đọc.

Câu trả lời của học sinh trong các bài kiểm tra âm nhạc cho thấy việc suy ngẫm làm tăng khả năng tìm, hình dung và phản chiếu vào tâm trí thông qua cái nhìn nội tâm. Cách thức tương tự cũng giúp ích cho việc đọc sách của họ. Họ đã viết ra cách mà các dạng thức giúp họ khám phá thế giới bên trong, cải thiện sự tập trung và tự bộc lộ của họ, đó là điều thiết yếu đối với mọi độc giả.

Trong cách tiếp cận của mình, tôi coi việc đọc như là một quá trình chuyển hóa các con chữ thành hình ảnh, cảm xúc, suy nghĩ và kinh nghiệm: một giọng nói bên trong đọc các con chữ, và cái nhìn bên trong hình dung các-con-chữ-như-hình ảnh nhấp nháy trên màn hình vô tuyến, trong cái mà tôi gọi là “rạp chiếu đọc kì diệu của tâm trí”.

Thật buồn cười, nhưng ban đầu ở các lớp cơ bản, chúng ta dạy những từ ngữ (dạy đọc) thông qua hình ảnh. Trẻ em chuyển hóa các hình ảnh thành từ ngữ. Các bức tranh nằm ở “bên ngoài”. Tuy nhiên, khi học sinh chuyển lên các lớp trên, từ hình ảnh chuyển sang sách, các em không được hướng dẫn đầy đủ về cách đảo ngược quy trình, hoặc chuyển hóa từ ngữ thành hình ảnh. Nhiều người không “tiêu hóa” được những minh hoạ rườm rà trong những cuốn sách đầu tiên, và không nhận ra rằng, vì sự trưởng thành của họ, bây giờ họ phải hình dung bức tranh của riêng mình trong tâm trí.

Các hoạt động đọc và tưởng tượng: Một phương pháp tiếp cận phát triển

Tôi đã phát triển dự án Đọc và tưởng tượng để làm sâu sắc hơn các kỹ năng hình dung và tư duy sáng tạo, phát triển phản ứng cảm tính với văn học. Tôi bắt đầu bằng những từ đơn (danh từ, tính từ, trạng từ, động từ), tiếp đến là câu đơn, câu phức, đoạn văn và văn bản.

Đối với mỗi bài tập, tôi đặt những câu hỏi cơ bản:

• Những hình ảnh nào xuất hiện trong đầu con?

• Những suy nghĩ, ý tưởng và cảm xúc nào được kích hoạt bởi những hình ảnh đó?

• Trải nghiệm đọc của con là gì?

Kết quả lý tưởng cho phương pháp tiếp cận của tôi đối với quá trình đọc là một thực tế ảo ba chiều, thực tế ảo trong đó trẻ em-như-các -hình ảnh đại diện du lịch thoải mái qua những cảnh quan bên trong đầu họ.

Ví dụ về từ

Cún con, quả táo, đám mây, hoàng hôn, con vẹt, tức giận, hạnh phúc, bút mực, hoa hồng, nỗi buồn, đua xe và rừng.
Học sinh “quét” các ký ức của mình bằng đôi mắt bên trong để tìm hình ảnh, quan sát nó trên màn hình TV giả tưởng, và kết nối nó với cảm xúc kích thích, suy nghĩ, ý nghĩa và kinh nghiệm. Trẻ em mô tả chi tiết những gì họ nhìn thấy, cảm nhận và suy nghĩ bằng cách viết miêu tả, bằng lời và/ hoặc bằng cách vẽ / phác hoạ những gì họ tưởng tượng.

Ví dụ câu đơn (Thực tế)

Chim bay. Những cậu bé đang chơi. Mấy chú cún vờn nhau. Những cô bé cười.
Những câu này có thể được xem là “đơn giản”; tuy nhiên, mục đích là nhằm cải thiện và nâng cao quá trình hình dung bằng cách truyền cảm hứng cho sự kết nối tinh thần, thể chất và tâm lý từ bên trong.

Ví dụ câu đơn (Đặc biệt)

Trẻ em nổi. Cây múa. Những bông cúc khóc. Dưa hấu nổ. Học sinh tan chảy. Thỏ con bay.
Một kỹ thuật vui nhộn, tạo động lực, thu hút sự chú ý nhằm thực hành trực quan hóa: chuyển câu văn tả thực thành câu văn siêu thực và trình bày trí tưởng tượng như là một công viên tự giải trí. Hãy để bài tập đưa trẻ đến “tận cùng nơi lối đi này” (tên một cuốn thơ dành cho thiếu nhi). Hãy cho họ được thỏa sức với trí tưởng tượng của họ dù nó có vô lý và họ sẽ bắt đầu thấy, cảm nhận, suy nghĩ, sáng tạo, khám phá và đọc với niềm đam mê đầy sức sống.

Mẫu câu dài hơn và phức tạp hơn (Thực tế và siêu thực)

Các họa sĩ vẽ chân dung cho tôi.

– Những con mòng biển bay rất thấp nên những người tắm biển có thể ném cho chúng những mẩu vụn bánh mì.

– Một nghìn người sống với John trong căn hộ một phòng của ông ta.

– Tôi ngồi trên bãi biển ngắm một con sóng nhỏ đang lớn lên và lớn lên cho đến khi nó chạm bờ và đón lấy tôi, đưa tôi đến không gian rộng hơn.

Hoạt động viết nhạc, Đọc và tưởng tượng mở ra những thế giới hình tượng gồm hình ảnh-như-các-con-chữ và các-con-chữ-như-hình-ảnh, chúng có sự tương ứng. Trẻ em thích hình dung, phản hồi và suy ngẫm trong quá trình đọc và tưởng tượng bắt đầu bằng hoạt động viết nhạc. Khi được dạy các công cụ cơ bản để chuyển hóa từ thành bức tranh tư duy khi đọc, học sinh có thể tái tạo trí tưởng tượng của tác giả nhằm khám phá những thực tế ảo bên trong và thích thú với sự sáng tạo của chính mình. Họ học cách đánh giá cao việc đọc và viết bởi vì họ đã “kết bạn” với những từ ngữ. Quá trình viết và đọc, để phát triển, cần nuôi dưỡng, hỗ trợ, bổ sung và củng cố lẫn nhau.